Diyarbakır mitingi işe yaramadı

14 Haziran 2011 Salı - 10:28 - Hürriyet Diyarbakır mitingi işe yaramadıİnternette yayınlanan kasetlerle sarsılan MHP, 2011 genel seçimlerinde istediği başarıyı yakalayamadı. 2007 genel seçimlerde 14,3 oy alan MHP 2011'de yapılan genel seçimlerde yüzde 13'de kaldı ve büyük yara aldı. MHP'nin tek tesellisi ise ilk kez üst üste Meclis'te yer alması oldu. Kaset olayları nedeniyle 9 başkanlık divanı üyesini kaybeden MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ilk olarak partisinin üye sayısı 15’ten 6’ya düşen yeni divanını oluşturacak.

MHP’de parti tüzüğü gereği, yeni divan için ilk MYK toplantısına, sıradan ilk 3 yedek üye çağrılacak. Seçim sonuçlarına göre MHP, 47 ilde milletvekili çıkaramadı. MHP’nin kaleleri olarak gösterilen Hatay’da milletvekili sayısı 2’den 1’e, Mersin’de 4’ten 2’ye, Adana’da 4’ten 3’e, İzmir’de 4’ten 2’ye, Manisa’da 3’ten 2’ye düştü.

Ankara’da 4 milletvekili sayısı sabit kalırken İstanbul’da ise 6 olan milletvekili sayısı 7’ye yükseldi. Kaset olaylarına adı karışan MHPlilerin bölgelerinde belirgin bir oy kaybı yaşanmadı.

DİYARBAKIR OYU DÜŞTÜ

MHP’nin seçim sürecinde en çok dikkat çeken programlarından biri de Diyarbakır’da düzenlediği miting olmuştu. 16 yıl aradan sonra ilk defa miting yapılan Diyarbakır’da da MHP’nin oylarının düştüğü görüldü. Bu şehirden 2007’de yüzde 2,86 oy alan MHP’nin yüzdelik oranı 0.67’ye geriledi.

3 SORUDA YENİ TBMM ANALİZİ

12 Haziran seçimiyle ortaya çıkan yeni TBMM tablosu, kamuoyunda kafa karışıklığına ve soru işaretlerine yol açtı.

Bu tablo, 3 soruyu gündeme getirdi?

- Ak Parti, 2007'ye oranla oylarını ve seçmen sayısını artırmasına rağmen neden daha az vekil çıkarttı?

- Ak Parti'ye oranla oylarını ve seçmen sayısını daha az artırabilen CHP'nin vekil sayısı neden Ak Parti'ye oranla daha fazla arttı?

- MHP 2007 ile neredeyse aynı oyu almasına rağmen neden 18 vekil kaybetti?

d'Hondt sistemi Kamuoyunda şaşkınlık yaratan bu aritmetiği, birden fazla etken yarattı. Bu tablonun ortaya çıkmasında ise en çok d'Hondt sistemine göre milletvekilliklerinin dağıtılması etkili oldu. 2007 genel seçimlerinde yüzde 10 barajını aşan partilerin aldığı, milletvekili hesaplamalarında dikkate alınan oy oranı yüzde 84'tü. Bu oranın yüzde 56'sına denk gelen yüzde 47 oy alan Ak Parti, 330 milletvekilinin üzerinde vekil çıkarttı. Yüzde 56'dan yüzde 53'e düştü Ancak önceki gün tamamlanan genel seçimlerde barajı aştığı için d'Hondt hesaplamalarına giren oy oranı yüzde 94'ü aştı. Ak Parti'nin yüzde 49,9'luk oyu, milletvekili hesaplamasında dikkate alınan yüzde 94'lük oranın yüzde 53'üne denk geldi. Bu nedenle de Ak Parti'nin vekil sayısı düştü. Ak Parti, seçmen sayısı artmasına rağmen, Meclis'te temsil oranının artması nedeniyle, milletvekili hesabı için esas alınan oy oranı bakımından yüzde 56'lık orandan yüzde 53'e geriledi. Küçüklerin etkisi Ak Parti'nin 330'un bile altında 326 vekil çıkartmasında diğer bir neden, artan 8 milyon seçmen nedeniyle illerin çıkarttığı vekil sayısının değişmesi oldu. Bu konuda önlem almaya çalışan Ak Parti, 2010'da nüfusu bir vekil çıkartmaya yetmeyen illerin en az iki vekille temsil edilmesi için kanun çıkartmış, ancak bu kanunun önemli maddeleri Anayasa Mahkemesi'nce iptal edilmişti. İptal kararından sonra YSK'nın belirlediği, illerin çıkartacağı milletvekili sayıları ise Ak Parti'nin önemli sayıda vekil kaybetmesine neden oldu. Ak Parti, vekil sayısı artan 14 ilde 15 milletvekilliği kazanırken, vekil sayısı düşen 28 ilde 23 milletvekilliği kaybetti. Böylece, yeni sistem Ak Parti'nin 8 milletvekili daha az kazanmasına yol açmış oldu. Yeni sistem, MHP'yi de olumsuz etkiledi. MHP de vekil sayısı azalan illerde, eski sistemle kazanacağı 8 vekilliği çıkartamadı. MHP, vekil sayısı artan illerde ise vekillik sayısını artıramadı. Buna karşılık, CHP, vekil sayısı artan illerde 14 milletvekilliği kazanırken, BDP'nin desteklediği bağımsızlar, İstanbul ve Güneydoğu illerinden 4 vekil daha fazla çıkarttı. Bu tablo, aldığı oyları yaklaşık 3 milyon 900 bin artıran CHP'nin, daha fazla vekil çıkartmasına, seçmen sayısı artmasına rağmen seçmen sayısının 8 milyon artması nedeniyle oy oranı azalan MHP'nin ise daha yüksek kayıp yaşamasına yol açtı.